Kartoteka osobowa robotników przymusowych (w tym byłych jeńców wojennych) zatrudnionych na terenie pow. Hamburg oraz w okręgu Osthannover (pow. Uelzen, Gifhorn, Luneburg) - Krajowy Urząd Pracy (Landesarbeitsamt Nordmark)- IPN BU 2984
Wśród kart robotników przymusowych z terenu Hamburga i okręgu Osthannover można odnaleźć również zapisy dotyczące polskich jeńców wojennych, którzy byli pierwszą grupą osób zmuszoną do pracy na rzecz III Rzeszy. Pomimo, iż konwencje międzynarodowe regulowały sposób ich traktowania m.in. zabraniały wykorzystania jeńców do robót związanych z działaniami wojennymi, to władze III Rzeszy nie respektowały prawa i nie chciały zrezygnować z potencjału tkwiącego w tak licznej sile roboczej. Według szacunków w niewoli niemieckiej mogło przebywać nawet 420 tys. żołnierzy.
Niemcy znaleźli sposób na obejście prawa międzynarodowego. W maju 1940 r. władze niemieckie ogłosiły, że wszyscy polscy jeńcy zostaną zwolnieni na mocy łaski Hitlera. Jednak wiązało się to z podpisaniem deklaracji, wyrażającej zgodę na pozostanie do końca wojny na terenie Niemiec w charakterze robotnika cywilnego. Oznaczało to dla każdego zwolnionego utratę ochrony, którą zapewniały Konwencje Genewskie. Na początku przeniesienie miało charakter dobrowolny, jednak w praktyce osoby, które nie podpisały dokumentu, poddawane były represjom. Należy dodać, że takie zwolnienie nie objęło m.in. oficerów, Żydów, czy też osób bezpośrednio zatrudnionych przez Wehrmacht.